Báo cáo tại Hội nghị, bà Nguyễn Xuân Thảo – Phó cục trưởng Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại, Bộ Tài chính cho biết, tỷ lệ giải ngân chung bao gồm cả phần ngân sách trung ương bổ sung có mục tiêu và nguồn Chính phủ cho vay lại các địa phương là 39,5% dự toán được giao (trong đó, dự toán ngân sách trung ương bổ sung có mục tiêu đã được điều chỉnh). Về giải ngân dự toán vốn đầu tư công năm 2019 kéo dài, các địa phương đã giải ngân được 76% dự toán 2019. Kết quả này đã tăng hơn đáng kể so với 6 tháng đầu năm nhờ có sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, nỗ lực của các bộ, cơ quan trung ương, các địa phương. Tuy nhiên, tốc độ tăng của 2 tháng giai đoạn này có dấu hiệu chậm lại do một số dự án không còn nhiều khối lượng công việc hoàn thành để thanh toán; các tỉnh miền Trung phải tập trung ứng phó với tình hình thiên tai.

Toàn cảnh hội nghị

Phát biểu tại Hội nghị, ông Trương Hùng Long- Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại (Bộ Tài chính) cho biết, việc thúc đẩy giải ngân vốn ODA và vốn vay ưu đãi được Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đặc biệt quan tâm. Nỗ lực đó giúp giải ngân có tiến triển tích cực, đặc biệt sau tháng 10 tốc độ giải ngân đã có nhiều chuyển biến so với năm 2019. “Tuy nhiên, đến nay tốc độ giải ngân vốn vay ODA vẫn chậm so với kế hoạch. Giải ngân bình quân khối địa phương mới đạt 39,5% kế hoạch vốn, chưa đạt mốc 50%”, ông Long nói.

Ông Trương Hùng Long cũng cho rằng, đây có thể xem là hội nghị cuối của năm 2020 về giải ngân vốn vay nước ngoài của các địa phương. Do vậy trong Hội nghị này, Bộ Tài chính mời đại diện của 6 Ngân hàng phát triển là nhà tài trợ lớn của Việt Nam tới dự để cùng thảo luận, rà soát, tìm các giải pháp tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc cho các địa phương.

Theo báo cáo tại Hội nghị, một số khó khăn khiến cho kết quả giải ngân của các địa phương bị ảnh hưởng đó là những vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng, tổ chức đấu thầu, đàm phán hợp đồng, phân công trách nhiệm chủ đầu tư thiếu rõ ràng.

Ông Trương Hùng Long- Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại

Việc chậm ký hợp đồng vay lại cũng là một nguyên nhân chủ quan cần được tính đến. Ngoài ra, các cơ quan Trung ương cũng chưa có hướng dẫn rõ về phương án xử lý đối với trường hợp các dự án được thẩm định chủ trương đầu tư, thẩm định và quyết định đầu tư với tổng mức đầu tư bằng ngoại tệ, nhưng giao dự toán vốn đầu tư công trung hạn sẽ căn cứ vào tổng mức đầu tư bằng ngoại tệ (trị giá vốn giao bằng VND sẽ biến động theo ngoại tệ), hay quy đổi sang VND theo tỷ giá cố định tại thời điểm quyết định đầu tư; chưa rõ quyền hạn, trách nhiệm của các cơ quan chủ trì dự án ODA trong việc tham gia ý kiến về F/S (báo cáo nghiên cứu khả thi), về kế hoạch đấu thầu đối với các dự án mà UBND cấp tỉnh là Người quyết định đầu tư… Quy trình, thủ tục của đối tác phát triển cũng còn khá phức tạp.

Từ điểm cầu TP. Hồ Chí Minh, đại diện của thành phố cho biết, tính đến cuối tháng 11/2020, mới giải ngân 1.611,9 tỷ đồng đạt hơn 31% kế hoạch. Việc chậm giải ngân do vướng mắc của một số dự án lớn.

Đại diện TP.Đà Nẵng cho biết, tiến độ giải ngân thấp, tính đến hết tháng 10, giải ngân của TP mới đạt 25% trong đó vốn cấp phát là 20%. Dự kiến giải ngân đến hết tháng 1/2021 đạt 63,5%.

Hà Giang là tỉnh miền núi nhưng có tốc độ giải ngân tương đối khá, 11 tháng đạt 64% kế hoạch. Tỉnh cam kết tập trung tăng cường giải ngân vốn đầu tư công, trong đó có vốn ODA, đảm bảo 100% kế hoạch sau cắt giảm (cắt giảm 200 tỷ đồng). Ngoài Hà Giang, đại diện của TP. Hải Phòng và một số địa phương khác cũng cho biết phấn đấu đến hết tháng 1/2021 sẽ giải ngân đạt 100% kế hoạch...

Đại diện các Ngân hàng phát triển là nhà tài trợ tham dự hội nghị

Mặc dù các địa phương cam kết thúc sẽ nỗ lực để hoàn thành kế hoạch song ông Trương Hùng Long cho rằng: “Nhiệm vụ từ nay cuối năm chỉ còn 3 tuần, khối lượng công việc cần thực hiện của các địa phương còn rất lớn. Đặc biệt, các địa phương điều chỉnh kế hoạch và hứa với Thủ tướng Chính phủ giải ngân đạt 100%, thì khối lượng cần giải ngân trong thời gian tới là rất nhiều”.

Do vậy, tại Hội nghị, Bộ Tài chính đã đề nghị các địa phương tập trung giải quyết các công việc như: UBND các tỉnh chỉ đạo các Chủ dự án khẩn trương lập hồ sơ nghiệm thu đối với công việc đã có khối lượng, gửi KBNN xác nhận giá trị khối lượng hoàn thành. Sau khi rút vốn, hồ sơ ghi thu ghi chi phải gửi KBNN để KBNN hoàn thành việc hạch toán trong vòng 30 ngày kể từ ngày 31/01/2021.

Đối với khối lượng đầu tư đã hoàn thành, được KBNN kiểm soát chi nhưng chưa làm thủ tục giải ngân, đối với các dự án có tài khoản đặc biệt/tài khoản tạm ứng, Bộ Tài chính đề nghị các chủ dự án khẩn trương thực hiện các thủ tục thanh toán và gửi báo cáo hoàn chứng từ cho Bộ Tài chính. Bộ Tài chính sẽ tiếp tục rà soát và làm việc cụ thể với các địa phương và các dự án có số dư tài khoản đặc biệt lớn.

Đối với các dự án giải ngân theo kết quả đầu ra, Bộ Tài chính đề nghị các địa phương làm việc chặt chẽ với các cơ quan chủ quản chương trình, dự án để hoàn tất thủ tục giải ngân ngay sau khi có kết quả kiểm đếm. Đối với vốn tạm ứng đã chuyển về tài khoản của dự án tại KBNN, các chủ dự án khẩn trương giải ngân, thanh toán cho các hoạt động của dự án và gửi thông tin lại cho Bộ Tài chính.

Bộ Tài chính cũng đề nghị các địa phương phối hợp chặt chẽ với các nhà tài trợ để đẩy nhanh tiến độ cho ý kiến “không phản đối” ở các giai đoạn triển khai dự án, đặc biệt đối với khối lượng công việc hoàn thành cần được chấp thuận của nhà tài trợ để giải ngân.

T.N-www.mof.gov.vn