Trên cơ sở đề nghị của UBND huyện Tân Trụ tại công văn số 2386/UBND-KT ngày 09/10/2023 về việc báo cáo tình hình thực hiện dự toán và đề xuất phương án xử lý hụt thu cân đối ngân sách huyện năm 2023, theo đó UBND huyện Tân Trụ báo cáo như sau:

"1. Tình hình thực hiện dự toán ngân sách năm 2023

- Kết quả, tính đến ngày 30/9/2023 tổng thu ngân sách trên địa bàn huyện là 147.588 triệu đồng, đạt 83,79% dự toán được giao (thu tiền sử dụng đất 86.381 triệu đồng, đạt 115,17% so dự toán). Ước thực hiện năm 2023, thu cân đối ngân sách huyện chỉ đạt 78,08%; Đối với chỉ tiêu nguồn vốn xây dựng cơ bản, huyện đã thu đạt và vượt thu tiền sử dụng đất, đủ nguồn vốn phân bổ cho các danh mục công trình đầu tư phát triển trong năm.

- Chi ngân sách đến ngày 30/9/2023 là 306.725 triệu đồng, đạt 79,77%;

2. Đề xuất phương án xử lý hụt thu cân đối ngân sách

UBND huyện kính đề nghị Sở Tài chính tỉnh xem xét, cho ý kiến với đề xuất phương án xử lý đối với khoảng hụt thu cân đối ngân sách, cụ thể như sau:

- Giảm chi thường xuyên dự toán được giao.

- Sử dụng 50% dự phòng ngân sách.

- Sử dụng nguồn tăng thu tiết kiệm chi (chuyển nguồn ngân sách).

- Tạm ứng từ nguồn thực hiện chính sách tiền lương của huyện.

Khi tổ chức thực hiện, UBND huyện sẽ rà soát bố trí tương ứng với mức hụt thu cân đối ngân sách cụ thể cho từng nội dung trên dự toán và sẽ hoàn trả nguồn thực hiện chính sách tiền lương đã tạm ứng theo quy định".

Để giải quyết khó khăn của huyện trong tổ chức thực hiện dự toán giao nhất là nguồn thu cân đối và cũng để các huyện chủ động trong quá trình điều hành ngân sách; ngày 11/10/2023, Sở Tài chính đã có công văn số 4637/STC-QLNS về việc hướng dẫn xử lý hụt thu cân đối ngân sách cấp huyện năm 2023, theo đó Sở Tài chính có ý kiến như sau:

- Theo quy định của Luật NSNN năm 2015:

+ Tại khoản 4, Điều 8: "Nguyên tắc quản lý NSNN: Các khoản chi ngân sách chỉ được thực hiện khi có dự toán được cấp có thẩm quyền giao và phải bảo đảm đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức chi do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định. Ngân sách các cấp, đơn vị dự toán ngân sách, đơn vị sử dụng ngân sách không được thực hiện nhiệm vụ chi khi chưa có nguồn tài chính, dự toán chi ngân sách làm phát sinh nợ khối lượng xây dựng cơ bản, nợ kinh phí thực hiện nhiệm vụ chi thường xuyên".

+ Tại khoản 1 Điều 59 "Trường hợp dự kiến số thu không đạt dự toán được Quốc hội, Hội đồng nhân dân quyết định, thực hiện điều chỉnh giảm một số khoản chi theo quy định tại điểm a khoản 2[1] và điểm a khoản 3[2] Điều 52 của Luật này".

+ Tại khoản 3 Điều 59 "Kết thúc năm ngân sách, trường hợp ngân sách địa phương hụt thu so với dự toán do nguyên nhân khách quan, sau khi đã thực hiện điều chỉnh giảm một số khoản chi theo quy định tại khoản 1 Điều này và sử dụng các nguồn lực tài chính hợp pháp khác của địa phương mà chưa bảo đảm được cân đối ngân sách địa phương thì ngân sách cấp trên hỗ trợ ngân sách cấp dưới theo khả năng của ngân sách cấp trên".

[1] 2. Chính phủ trình Ủy ban thường vụ Quốc hội quyết định điều chỉnh nhiệm vụ thu, chi của một số bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan khác ở trung ương và một số tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất trong các trường hợp sau:

a) Dự kiến số thu không đạt dự toán được Quốc hội quyết định phải điều chỉnh giảm một số khoản chi;

[2] 3. Ủy ban nhân dân trình Thường trực Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định điều chỉnh dự toán ngân sách địa phương và báo cáo Hội đồng nhân dân tại kỳ họp gần nhất trong các trường hợp sau:

a) Dự kiến số thu không đạt dự toán được Hội đồng nhân dân quyết định phải điều chỉnh giảm một số khoản chi;

Căn cứ Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 06/01/2023 của Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, dự toán ngân sách nhà nước và cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2023, trong đó yêu cầu "Siết chặt kỷ cương, kỷ luật trong quản lý tài chính - ngân sách nhà nước; điều hành chi ngân sách nhà nước chặt chẽ, hiệu quả; triệt để tiết kiệm, chống lãng phí, kiên quyết cắt giảm các khoản chi thường xuyên không thực sự cần thiết, cấp bách, chậm phân bổ, chậm triển khai; rà soát để sớm đưa các nguồn lực chưa khai thác hiệu quả vào phục vụ phát triển kinh tế - xã hội; kiểm soát chặt chẽ, an toàn, hợp lý bội chi ngân sách nhà nước; tiếp tục cơ cấu lại chi ngân sách nhà nước, ưu tiên chi đầu tư phát triển các công trình hạ tầng kinh tế - xã hội quan trọng, thiết yếu, triển khai quyết liệt, có hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp của Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, các Chương trình mục tiêu quốc gia. Kịp thời hướng dẫn để thực hiện đúng, đủ các chính sách điều chỉnh tăng lương cơ sở, lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp ưu đãi người có công với cách mạng".

Căn cứ Chỉ thị số 140/CT-UBND ngày 13/01/2023 của UBND tỉnh về việc tổ chức thực hiện và quản lý điều hành dự toán ngân sách nhà nước năm 2023 trên địa bàn tỉnh Long An, theo đó chỉ đạo "căn cứ khả năng thu ngân sách các cấp ngân sách chủ động sắp xếp, điều hành các nhiệm vụ chi và thực hiện các giải pháp phù hợp để bảo đảm cân đối ngân sách, thực hiện chi ngân sách theo tiến độ thu (kể cả thu tiền sử dụng đất và các khoản chi cân đối ngân sách; đối với số thu tiền sử dụng đất và các nguồn khác gắn với nhiệm vụ chi cụ thể, trong điều hành ngân sách căn cứ dự toán đã được giao và tiến độ thu thực tế. Trường hợp dự kiến giảm thu so với dự toán, đồng thời ngân sách các cấp không thể bù đắp từ các khoản tăng thu khác thì phải chủ động rà soát cắt giảm hoặc giãn tiến độ thực hiện các công trình, dự án bố trí từ nguồn thu này[1]"

Căn cứ các quy định nêu trên, Sở Tài chính đề nghị UBND huyện Tân Trụ tiếp tục quán triệt, tổ chức thực hiện có hiệu quả các giải pháp đã đề ra tại Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 06/01/2023 của Chính phủ, chủ động điều hành đảm bảo cân đối ngân sách cấp huyện, tổ chức chi ngân sách theo dự toán được cấp có thẩm quyền thông qua và khả năng thu ngân sách; điều hành chi trong phạm vi dự toán được giao và tiến độ một số nguồn thu gắn liền với chi đầu tư phát triển (thu tiền sử dụng đất,…), phấn đấu tăng thu vượt dự toán cấp có thẩm quyền quyết định. Tiếp tục tổ chức thực hiện kịp thời, có hiệu quả các khoản thu ngân sách theo quy định, phấn đấu hoàn thành cao nhất nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước năm 2023.

Tại thời điểm quý III/2023, trên cơ sở số ước thu trong năm 2023 trường hợp dự kiến thu ngân sách địa phương giảm so với dự toán được cấp có thẩm quyền giao, các cấp ngân sách phải chủ động điều chỉnh giảm chi tương ứng, đồng thời phải chủ động xây dựng các kịch bản, phương án điều hành sử dụng các nguồn lực của mình theo quy định để đảm bảo cân đối ngân sách địa phương tương ứng số dự kiến hụt thu cụ thể (50% dự phòng ngân sách địa phương; nguồn cải cách tiền lương còn dư tại ngân sách cấp huyện) để bù đắp số giảm thu năm 2023 theo quy định.

Kết thúc năm ngân sách, trường hợp ngân sách địa phương hụt thu so với dự toán do nguyên nhân khách quan, sau khi đã thực hiện điều chỉnh giảm một số khoản chi theo quy định khoản 1 Điều 59 Luật NSNN năm 2015 và sử dụng các nguồn lực nêu trên của địa phương mà chưa bảo đảm được cân đối ngân sách địa phương thì ngân sách cấp tỉnh hỗ trợ ngân sách cấp huyện theo khả năng của ngân sách cấp tỉnh.

Đồng thời, Sở Tài chính lưu ý thêm một số nội dung sau:

(1) Phương án xử lý hụt thu là phương án để các cấp ngân sách chủ động điều hành ngân sách trong trường hợp hụt thu (đây là phương án mang tính chủ động và dự phòng trong các tình huống), do đó đề nghị ngân sách các cấp trong điều hành ngân sách cần bám sát thực tế, diễn biến tình hình thu để có phương án xử lý hụt thu phù hợp tình hình thực tế vì khi xây dựng phương án xử lý hụt thu các cấp ngân sách phải giảm, giãn các nhiệm vụ chi và dự phòng nguồn kinh phí xử lý hụt thu, trong khi nguồn kinh phí hoặc nhiệm vụ chi này góp phần làm tăng kinh tế trên địa bàn tỉnh.

(2) Kết thúc năm ngân sách, trường hợp ngân sách địa phương hụt thu so với dự toán được cấp có thẩm quyền quyết định, căn cứ số liệu thực tế, đề nghị UBND huyện Tân Trụ trình Thường trực HĐND cùng cấp Phương án xử lý hụt thu cụ thể tương ứng với các nguồn lực xử lý hụt thu (nguồn xử lý từ phương án dự kiến cuối năm 2023) trước khi trình phương án xử lý thu chi ngân sách theo quy định;

(3) Đề nghị UBND huyện Tân Trụ báo cáo HĐND cùng cấp tại kỳ họp gần nhất về tình hình thực hiện dự toán ngân sách nhà nước năm 2023 theo quy định khoản 3 Điều 52 của Luật NSNN năm 2015.

[1] Khoản 2 mục III

Thu Hà