Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng phát biểu tại Đại hội thi đua yêu nước ngành Tài chính lần thứ V.

Ảnh Hữu Thọ

Trong không khí cả nước thi đua lập thành tích chào mừng các sự kiện chính trị trọng đại của đất nước: Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ X, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và kỷ niệm 75 năm ngày ngày truyền thống của ngành Tài chính Việt Nam, ngày 31/10/2020, Bộ Tài chính tổ chức Đại hội Thi đua yêu nước ngành Tài chính lần thứ V, giai đoạn 2021 – 2025 theo hình thức trực tuyến tại điểm cầu trụ sở Bộ Tài chính và 62 điểm cầu các tỉnh, thành phố trên cả nước.

Phát biểu tại Đại hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng khẳng định, trong suốt chặng đường 75 năm qua, với vai trò là cơ quan quản lý tổng hợp, quản lý vĩ mô, là huyết mạch của nền kinh tế, toàn ngành Tài chính đã phát huy truyền thống đoàn kết, thi đua yêu nước, nỗ lực, phấn đấu luôn hoàn thành và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ tài chính - ngân sách hàng năm và 05 năm được Quốc hội giao, góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, phục vụ kịp thời các nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh, thực hiện tốt các chính sách an sinh, xã hội.

Quán triệt lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh và thực hiện nghiêm túc các chủ trương, chỉ thị quan trọng của Đảng và Nhà nước về thi đua, khen thưởng, các phong trào thi đua yêu nước trong ngành Tài chính đã có nhiều chuyển biến tích cực với nhiều nội dung, hình thức thi đua phong phú, mục tiêu thi đua thiết thực, cụ thể, bám sát các nhiệm vụ chính trị được giao, đã trở thành động lực to lớn góp phần vào việc thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị chung của ngành trong môi trường kinh tế - xã hội không thuận, thế giới, khu vực có nhiều biến động lớn, thiên tai, dịch bệnh phức tạp, đặc biệt là tác động nghiêm trọng của đại dịch Covid-19.

“Nhờ dư địa tài khóa tích lũy được trong quá trình cơ cấu lại NSNN giai đoạn 2016-2019, nên mặc dù thu NSNN năm 2020 gặp nhiều khó khăn, nhưng vẫn cân đối được đủ nguồn ngân sách để kịp thời triển khai đồng bộ các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, người dân gặp khó khăn do đại dịch Covid 19 và các nhiệm vụ cấp bách phát sinh do thiên tai, dịch bệnh... Tính đến hết tháng 10/2020, đã: thực hiện miễn, giảm, gia hạn các khoản thuế, phí, giảm tiền thuê đất gần 100 nghìn tỷ đồng cho 128.619 doanh nghiệp và 56.268 hộ, cá nhân kinh doanh; đã chi khoảng 17,8 nghìn tỷ đồng cho mua sắm vật tư, thiết bị y tế, thực hiện chế độ đặc thù cho các lực lượng y tế, quân đội, công an tham gia phòng, chống dịch Covid-19 và hỗ trợ cho gần 12,8 triệu đối tượng bị ảnh hưởng của đại dịch Covid-19; và đã chi thực hiện phòng, chống dịch tả lợn châu Phi là 10.068 tỷ đồng; trong đó, ngân sách trung ương hỗ trợ 5.795 tỷ đồng. Đồng thời, tính chung 5 năm, về cơ bản đã hoàn thành và hoàn thành vượt mục tiêu các nhiệm vụ đề ra”, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho biết.

Trong đó, tổng thu NSNN 5 năm đạt khoảng 6,7 triệu tỷ đồng, gấp 1,58 lần so với giai đoạn 2011-2015; bình quân đạt khoảng 24,5%GDP (giai đoạn 2011-2015 là 23,6%GDP), vượt mục tiêu đề ra là 23,5%GDP. Tỷ lệ thu từ thuế, phí khoảng 20,4%GDP. Đây là kết quả tích cực khi mà tỷ trọng thu NSNN từ dầu thô và hoạt động xuất nhập khẩu giảm mạnh, đồng thời giảm các nghĩa vụ thu thuế TNDN nhanh hơn so với lộ trình, tăng mức chiết trừ gia cảnh thuế TNCN, xóa bỏ khoảng 340 khoản phí, lệ phí... Cơ cấu thu NSNN chuyển biến tích cực, đến năm 2020, tỷ trọng thu nội địa dự kiến đạt trên 84% tổng thu NSNN, đạt kế hoạch đề ra là 84-85%; tính chung cả giai đoạn 2016-2020, tỷ trọng thu nội địa khoảng 81,6% (giai đoạn 2011-2015 là 68,7%), tỷ trọng thu cân đối XNK và dầu thô giảm mạnh, bình quân khoảng 17,8% (giai đoạn 2011-2015 là 30%). Theo phân cấp, thu ngân sách địa phương (NSĐP) có xu hướng tăng dần, quy mô thu giai đoạn 2016-2020 gấp khoảng 1,87 lần giai đoạn 2011-2015 (cao hơn mức tăng thu NSNN chung là khoảng 1,58 lần), tăng tính chủ động cho địa phương.

Trong những năm qua, Bộ Tài chính đã có nhiều đổi mới trong quản lý chi ngân sách, triển khai kế hoạch tài chính trung hạn; đẩy mạnh khoán chi, đấu thầu, đặt hàng; tăng cường phân cấp, trao quyền tự chủ; thực hiện cơ chế tài chính đặc thù đối với các thành phố lớn; siết chặt kỷ luật tài chính – ngân sách... Tổng chi NSNN 5 năm 2016-2020 ước đạt khoảng 7,5 triệu tỷ đồng, bình quân khoảng 27,5%GDP, trong phạm vi thu và giảm dần mức bội chi NSNN (giai đoạn 2011-2015 là 29,5%GDP). Bước đầu cơ cấu lại chi NSNN theo đúng yêu cầu của Nghị quyết 07 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 25 của Quốc hội, trong đó ưu tiên nguồn lực tăng chi đầu tư ngay từ khâu dự toán. Tỷ trọng chi ĐTPT thực hiện đạt 27-28% tổng chi NSNN (mục tiêu là 25-26%). Giảm tỷ trọng dự toán chi thường xuyên xuống mức 64% năm 2020 (loại trừ chi tạo nguồn cải cách tiền lương, thì giảm còn 60,5%), trong khi vẫn bảo đảm kinh phí thực hiện các chính sách an sinh xã hội, xóa đói giảm nghèo, điều chỉnh tăng lương cơ sở, lương hưu và trợ cấp người có công khoảng 7%/năm; đảm bảo quốc phòng, an ninh trong tình hình mới...

Bên cạnh đó, kiểm soát chặt chẽ bội chi NSNN; bình quân các năm 2016-2019 ở mức 3,5%GDP, trong đó, các năm 2017-2019 bội chi còn 2,95%GDP, giảm mạnh so với giai đoạn 2011-2015 là 5,4%GDP. Năm 2020, do tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19, dự kiến bội chi NSNN bằng 4,99%GDP. Tính chung cả giai đoạn 2016-2020, bội chi khoảng 3,8%GDP, đạt mục tiêu dưới 3,9%GDP theo Nghị quyết 25 của Quốc hội. Nhờ kiểm soát tốt bội chi ngân sách, các khoản vay và bảo lãnh của Chính phủ, kết hợp với việc cơ cấu lại mạnh mẽ, nên nợ công cuối năm 2020 khoảng 57,4%GDP, giảm mạnh so với mức 63,7%GDP cuối năm 2016, trong giới hạn an toàn; kỳ hạn phát hành TPCP bình quân 10 tháng đầu năm 2020 là 13,66 năm (năm 2016 là 8,7 năm), lãi suất phát hành bình quân là 2,92%/năm (năm 2016 là 6,49%)...

Luật quản lý, sử dụng tài sản công và hệ thống các văn bản hướng dẫn được ban hành theo nguyên tắc thị trường, tiết kiệm, hiệu quả, tăng cường công khai, minh bạch; gắn với việc huy động các nguồn lực của xã hội để cho đầu tư phát triển; cập nhật, chuẩn hoá Cơ sở dữ liệu quốc gia về tài sản công. Tăng cường quản lý, sử dụng tập trung, theo chế độ, định mức; đẩy mạnh áp dụng cơ chế khoán đối với nhà ở công vụ, xe ô tô,...; quy định thu về ngân sách các nguồn thu xử lý tài sản công, góp phần tiết kiệm NSNN, được dư luận xã hội, nhân dân đồng tình.

Triển khai Nghị quyết số 12-NQ/TW Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII, đã tiếp tục hoàn thiện thể chế, quản lý, giám sát chặt chẽ, hiệu quả hơn vốn, tài sản, tài chính của các Tập đoàn, DNNN; xây dựng các cơ chế chính sách phục vụ quá trình cổ phần hóa, cơ cấu lại DNNN.

Thực hiện đổi mới căn bản khung pháp lý về cơ chế tự chủ đối với đơn vị sự nghiệp công lập, cơ chế giao nhiệm vụ, đặt hàng, đấu thầu cung cấp sản phẩm, dịch vụ công sử dụng NSNN và quy định về việc chuyển đơn vị sự nghiệp công lập thành công ty cổ phần; chuyển đổi từ phí sang giá dịch vụ giáo dục-đào tạo, y tế, thúc đẩy việc sắp xếp lại các đơn vị sự nghiệp công theo hướng hiệu quả hơn, tạo điều kiện thúc đẩy xã hội hóa, tạo môi trường thúc đẩy cạnh tranh, nâng cao chất lượng dịch vụ sự nghiệp công, đồng thời góp phần cơ cấu lại chi ngân sách. Lũy kế giai đoạn 2016 - 2019, đã tổ chức sắp xếp lại các đơn vị sự nghiệp, giảm 5.053 đơn vị; cổ phần hóa 20 đơn vị sự nghiệp công lập và có 206 đơn vị sự nghiệp công lập tại các địa phương, 15 đơn vị sự nghiệp công lập thuộc các Bộ đủ điều kiện chuyển thành công ty cổ phần...

Hoàn thiện thể chế, đẩy mạnh tái cơ cấu và phát triển các thị trường tài chính, dịch vụ tài chính phù hợp với đường lối phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và các cam kết hội nhập. Tính đến cuối năm 2019, quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đều vượt mục tiêu đề ra cho năm 2020, trở thành kênh quan trọng huy động các nguồn lực trung và dài hạn cho đầu tư phát triển kinh tế; thị trường bảo hiểm phát triển nhanh, xử lý các rủi ro, tình huống bất khả kháng phát sinh, góp phần ổn định kinh tế - xã hội và có đóng góp đầu tư cho nền kinh tế; thị trường dịch vụ kế toán, kiểm toán không chỉ hỗ trợ, tư vấn cơ chế tài chính, kế toán, thuế, lập báo cáo tài chính,..mà quan trọng hơn là tăng cường tính công khai, minh bạch, ngăn ngừa tham nhũng, lãng phí, làm lành mạnh hóa môi trường đầu tư và nền tài chính quốc gia.

Bộ trưởng nhấn mạnh, ngành Tài chính cũng là đơn vị tiên phong trong đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin, triển khai công tác sắp xếp, tinh gọn bộ máy; với 07 năm liên tiếp giữ vị trí đứng đầu trong khối các bộ, ngành về chỉ số sẵn sàng cho phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin; đã giảm mạnh chi phí tuân thủ thủ tục hành chính thuế, hải quan xuống 3 nhóm tốt nhất trên tổng số 8 nhóm thủ tục, cải thiện 22 bậc về vị thế xếp hạng chỉ số thuế của Việt Nam trong Báo cáo môi trường kinh doanh năm 2019...

Tuệ Anh - www.mof.gov.vn